Uredba Evropske unije o stranim subvencijama kojima se narušava unutrašnje tržište

Dimitrijević Duško (Institut za međunarodnu politiku i privredu, Beograd), dimitrijevicd@diplomacy.bg.ac.rs

Poslednjih godina strane subvencije značajno su narušile unutrašnje tržište Evropske unije (EU). One su dovele do neravnopravnog tržišnog nadmetanja preduzeća u različitim ekonomskim sektorima, koja su zahvaljujući stranoj finansijskoj pomoći ostvarila dobit koju ne bi mogla ostvariti u normalnim tržišnim uslovima. Odobravanje subvencija od strane trećih zemalja odrazilo se naročito negativno u postupcima javnih nabavki, koncentraciji kapitala i preuzimanju strateške imovine poput kritične infrastrukture ili inovacionih tehnologija. Budući da se nijedan postojeći instrument EU o pružanju državne pomoći nije bavio konkretno ovim pitanjem, posebno ne pitanjem subvencionisanih investicija i finansijskih ulaganja, i subvencija u oblasti pružanja usluga, bilo je nužno upotpuniti postojeću pravnu prazninu usvajanjem novog regulatornog okvira kojim bi se ovo stanje popravilo. Komisija EU, u maju 2021. godine, iznela je stoga predlog Uredbe o stranim subvencijama koji su Evropski parlament i Savet, nakon međusobnog usaglašavanja, usvojili u decembru iste godine. Uredbom o stranim subvencijama utvrđuje se set pravila za efikasnije suočavanje EU sa stranim subvencijama koje izazivaju distorzije i podrivaju jednake uslove na njenom unutrašnjem tržištu zasnovanom na konkurentnoj tržišnoj ekonomiji.

Ključne reči: EU, strane subvencije, podrivanje unutrašnjeg tržišta